Dankzij voortreffelijk onderzoekswerk van NRC journalist Joep Dohmen is duidelijk geworden dat Raad van State lid Wim Deetman (CDA) tegen de regels in een aantal betaalde nevenfuncties niet heeft gemeld en daarnaast ook zoveel vergoedingen heeft ontvangen dat zijn totale inkomen ver boven het maximum uitkomt. Volgens het besluit vergoedingen adviescolleges en ministeries mag een lid van de Raad van State niet meer verdienen dan het ministersalaris (€123.910).
Deetman heeft hierop als reactie laten weten dat hij de regels was “vergeten” en dat hij de teveel ontvangen vergoedingen zal terugstorten. In werkelijkheid heeft Deetman (en inmiddels is gebleken dat dit ook geldt voor een ander CDA Statenlid Rein Jan Hoekstra) het gezag van het hoogste Rechtscollege en Adviesorgaan voor de overheid een flinke deuk bezorgd. Hoe kun je onafhankelijk recht spreken als je zelf de regels overtreedt?
Een gemis in de regelgeving is dat er geen sancties verbonden zijn aan het overtreden van de regels. Verzwijgen is dus een interessante optie en je hoopt maar dat niemand het ontdekt. Achteraf even excuses maken en daarmee is de kous af.
Veel oud- ministers en staatssecretarissen worden na een politieke en bestuurlijke carrière voorgedragen voor de functie van Staatsraad en dat is een benoeming voor het leven. Voor die functie krijgen zij ook een keurige vergoeding van € 122.800
De Raad van State is de hoogste Bestuursrechter waar klachten tegen de overheid worden behandeld. Daarnaast zijn Staatsraden veel gevraagde voorzitters van commissies.
Als je deze functie niet waardig bent moeten er ook direct consequenties aan verbonden zijn! Van iedere burger wordt ook verwacht dat hij/zij de regels van het sociaal en strafrecht kent. Overtreding wordt direct bestraft en dan geldt ook geen excuus. Dus hier bestaat de schijn dat witteboordencriminaliteit kennelijk veel onschuldiger is en ongestraft kan blijven. Dat verlaagt het vertouwen van de burger in de politiek en bevestigt het vermoeden van Haagse zakkenvullers.
Na twee jaar is het voorstel van Ewout Irrgang (SP) dan ook eindelijk door de Eerste Kamer aangenomen. Bestuurders van bedrijven en grote (semi-) publieke instellingen mogen vanaf 2012 maximaal vijf commissariaten bekleden, waarbij een voorzitterschap dubbel telt. Wie in een Raad van Bestuur zit mag maximaal twee commissariaten bekleden. Dit SP-voorstel is een aanvulling van de code Tabaksblat die in 2003 werd opgesteld, waar ook een dergelijke regel was opgenomen maar die gold alleen voor beursgenoteerde bedrijven.
De bedoeling van deze wetgeving is om het toezicht in bedrijven te verbeteren en het “old boys netwerk” te doorbreken. Zo hoopt men dat ontsporingen zoals bij de DSB bank, de ABN AMRO, zorginstelling Mevita en wooncorporatie Woonbron voorkomen kunnen worden. Hopelijk helpt een openbaar register maar aanvullend zijn er ook sancties nodig bij overtredingen zoals een oneervol ontslag en een beroepsverbod voor bestuurlijke en publieke functies.
